Մազակալումը` հիրսուտիզմը, դա տերմինալ մազերի ավելորդ աճն է մարմնի մաշկային ծածկույթի անդրոգենկախյալ շրջաններում(դեմք, որովայնի ստորին երրորդական,իրան,ազդրեր),որը չի համապատաս-խանում սեռին և տարիքին: Սա շատ հաճախ հանդիպող ախտանիշ է էնդկրինոլոգի պրակտիկայում: Այն կարող է հանդիսանալ <<այցեքարտ>>,որը խոսում է կնոջ ռեպրո-դուկտիվ համակարգի ոչ լիարժեք աշխատանքի մասին: Գոյություն ունի ևս մեկ տերմին`հիպերտրիխոզ,որն իրենից ներկա-յացնում է մազերի քանակական տարածուն աճ: Վերջին տվյալներով երիտասարդ աղջիկների և կանանց մոտ մազակա-լումը կարող է պայմանավորված լինել կամ արական սեռական հորմոն- ների ավելցուկով(հիպերանդրոգենիա) կամ վերջիններիս հանդեպ մա- զարմատների ընկալիչների զգայնության բարձրացմամբ այն դեպքում, երբ արական սեռական հորմոնների քանակը նորմալ է: Հիրսուտիզմը կարող է լինել բազմաթիվ էնդոկրին և ոչ էնդոկրին պաթո- լոգիաների ախտանիշ,այդ թվում ձվարանների պոլիկիստոզ,մակերիամ- ների կեղևի բնածին դիսֆունկցիայի,մակերիկամների ուռուցքների (անդրոստերոմա),Իցենկո-Կուշինգի հիվանդության և այլն: Քննարկենք վերը նշվածներից մակերիկմների բնածին դիսֆունկցիան: Սրա հիմքում ընկած է մակերիկամների կեղևային հատվածների ֆերմենտային համակարգի անբավարար աշխատանքը(մասնավորապես 21-հիդրօքիլազայի): Գոյութուն ունեն մակերիկամների կեղևի բնածին դիսֆունկցիայի մի քա-նի կլինիկական ձևեր. 1.վիրիլ կամ առնականացնող, 2.աղակորուսյալ 3.հիպերթենզիվ կամ բարձր ճնշումային: Այս երեք ձևերից ամենատարածված ձևը դա վիրիլն է:Ներարգանդային կյանքում մակերիկամներում առաջացող արական սեռական հորմոն-ների ավելցուկը հանգեցնում է առնականացման,ինչը նորածին աղջիկնե- րի մոտ արտահայտվում է ծլիկի մեծացմամբ և ուռոգենիտալ սինուսի առկայությամբ:Այս հիվանդներին բնորոշ է հասակի արագ աճ սկսած 2-3 տարեկանից,կմախքի արագ հասունացում,ոսկրային տարիքը 5-7 տարե-կանում համապատասխանում է 10-14 տարկանի:9-13 տարեկանւմ հիվանդների հասակի աճը դադարում է,որովհետև արական սեռական հորմոնների ավելցուկը փակում է ոսկրերի աճի զոնաները:Նրանց հասա- կը կազմում է 140-150սմ: Այս երեխաների արտաքին տեսքը բնորոշ է`լայն ուսեր,նեղ ազդրեր,զար- գացած կրծքամկաններ:5-6 տարեկանից սկսած երեխաների դեմքին ի հայտ են գալիս թարախաբշտեր,ցայլքի մազակալումը սկսում է 2-5 տա- րեկանից,միաժամանակ կոշտանում է ձայնը:Հասունացման տարիքի աղ- ջիկների մոտ կրծքագեղձերը չեն մեծանում,բացակայում են ինքուրույն դաշտանային ցիկլերը: Ախտորոշում:Ախտորոշման համար մեծ նշանակություն ունեն վերը նշված կլինիկական ախտանիշները:Բացի դրանից անհրաժեշտ է կատա- րել մեզի և արյան հորմոնալ հետազոտություններ,որոնք թույլ կտան հաստատել այս ծանր պաթոլոգիան: Բուժում:Բուժումը բավականին բարդ է և երկարատև:Աղջիկների մոտ հիմնական կոնսերվատիվ բուժմանը զուգընթաց կատարում են նաև վի-հատական բուժում` արտաքին սեռական օրգանների պլաստիկա 3-5 տարեկնում(մեծացած ծլիկի ամպուտացիա,ուռոգենիտալ սինուսի հա-տում): Հիմնական կոնսերվատիվ բուժումն իրականացվում է գլյուկկորտիկոիդ- ներով,որոնց դոզաներն ընտրվում են ինդիվիդուալ:
|